του Στέλιου Μπαγουράκη δασκάλου Συμπληρώνονται 62 χρόνια από το Ολοκαύτωμα του Κέδρους. Από την τραγική εκείνη μέρα που ο τόπος μας παραδιδόταν στη φωτιά και στο αίμα και οι αγνές ψυχές των νεκρών μας περνούσαν στο χώρο της αθανασίας και της αιωνιότητας, Τα χρόνια που πέρασαν μπορεί να ξεθώριασαν τα επί μέρους γεγονότα μπορεί να επούλωσαν πληγές ίσως να ξανάφεραν το γέλιο στα πικραμένα χείλη Ωστόσο η μνήμη της συμφοράς παραμένει ολοζώντανη Μας φέρνει τούτη την ώρα … Συνέχεια
Ιστορικό τραγούδι Το ιστορικό τραγούδι που παραθέτουμε είναι του Μιχαήλ Εμμ. Κατσαντώνη ,του επωνομαζόμενου από τους χωριανούς του Σφηνιά Απαγγέλθηκε (από τον ίδιο) στο πρώτο 40νθήμερο μνημόσυνο των εκτελεσμένων Ανωμεριανών. Το άκουσμά του προκάλεσε ρίγη υπέρτατης συγκίνησης και τα δάκρυα έτρεχαν κρουνοί από τους οφθαλμούς των πονεμένων και των παρευρισκόμενων στην ιερή τελετή. Το τραγούδι δεν είναι έντεχνο κατασκευασμένο Είναι το επακόλουθο πρωτογενούς έμπνευσης, ξέσπασμα δικαιολογημένης αγανάκτησης ,μοιρολόι αληθινό ,για την αναπάντεχη και απερίγραπτη συμφορά στο Κέντρος. … Συνέχεια
Του κ. Θεοδώρου Φουρφουλάκη ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Ο Θεόδωρος Φουρφουλάκης τ. Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης, υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας της καταστροφής, του Άνω – Μέρους. Μαθητής (τότε) του Γυμνασίου ( ηλικίας 16 χρόνων), έζησε σ’ όλες του τις φάσεις το δράμα του χωριού του, στις 22 Αυγούστου 1944. Κλεισμένος μέσα στο Σχολείο μαζί με τους άνδρες, γνωρίζει « εξ ιδίας αντιλήψεως» τα διάφορα περιστατικά που διαδραματίστηκαν εκεί, τον τρόπο επιλογής των μελλοθάνατων και γενικότερα τις τραγικές εξελίξεις την … Συνέχεια
ΣΜΙΛΕΣ,ΔΡΥΓΙΕΣ,ΑΝΩ ΜΕΡΟΣ Το χωριό Σμιλέ υπέστη την ιδίαν τύχη ,ως και οι Δρυγιές με τη διαφορά ότι οι Δρυγιανοί κατόρθωσαν να περισώσουν πολλά τρόφιμα και ρουχισμό διότι δεν εκυκλώθησαν παρά την Τρίτη το βράδυ. Φεύγοντας από τις Δρυγιές μετά 10 λεπτών πορεία αντικρύσαμε το Άνω Μέρος το ξακουστό χωρίο για τη φιλοξενία του. Αλλά τι ! Καπνός ,βρώμα ,χαλάσματα. Με μάτι κλαμένα και θλιμμένη καρδιά μπαίνουμε στο χωριό που καπνίζει. Βρύσες σχολείο δεν υπάρχουν Οι δρόμοι εξαφανισμένοι … Συνέχεια
Άνω Μέρος Στο εύανδρο Άνω Μέρος, με τους χαρακτηριστικότερους εκπροσώπους της Κεντριανής ράτσας, ύστερα από επιλογή ( όπως και σ’ όλα τα χωριά), εκτέλεσαν τριάντα τέσσερις έφηβους και άνδρες και τέσσερις γυναίκες. Από τις ομαδικές εκτελέσεις κανένας δε διασώθηκε. Στερούμαστε επομένως και της ελάχιστης άμεσης πληροφορίας κατά την ώρα της σφαγής. Οι λίγοι που δραπέτευσαν ή κατά τύχη βρέθηκαν έξω από το θανάσιμο κλοιό και παρακολουθούσαν ανήμποροι να βοηθήσουν, από τα γύρω υψώματα, μαρτυρούν ότι οι μελλοθάνατοι οδηγούντο δεμένοι … Συνέχεια
Άνω Μέρος Στο Άνω Μέρος δε διασώθηκε κανένας από τις ομαδικές εκτελέσεις. Συνεπώς στερούμαστε αμέσων πληροφοριών κατά την ώρα της σφαγής. Οι Ανωμεριανοί που δραπέτευσαν ή βρέθηκαν έξω από το θανάσιμο κλοιό και παρακολουθούσαν τα διαδραματιζόμενα από τα γύρω υψώματα μαρτυρούν ότι και στο Άνω Μέρος οι μελλοθάνατοι οδηγούντο δυο – δυο δεμένοι στο εκτελεστικό απόσπασμα. Ένδειξη πως και εδώ οι καταδικασμένοι δεν κάθισαν με δεμένα χέρια. Πως κάποια πάλη θα έγινε με τα μοιραία επακόλουθα του άνισου αγώνα. … Συνέχεια
ΠPOΛOΓOΣ Βιβλίο: ΤΑ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΕΝΑ ΧΩΡΙΑ ΤΟΥ ΚΕΔΡΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗ (Αθήνα 1980) ΤΟ ΚΕΝΤΡΟΣ (Του κ. ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΣΤ. ΠΕΛΑΝΤΑΚΗ, Φιλόλογου) Θέση και ονομασία Το Κέντρος υψώνεται και εκτείνεται ανάμεσα στον Ψηλορείτη (Ίδη) και στις (Σφακιανές) Μαδάρες (Λευκά Όρη) και είναι το τέταρτο σε όγκο και ύψος από τα βουνά της Κρήτης (Ψηλορείτης 2456, Μαδάρες 2452, Λασιθιώτικα βουνά 2148, Κέντρος 1777). Φυσικά σύνορα που χωρίζουν, κατά κάποιο τρόπο, το Κέντρος από τα γύρω βουνά είναι: Στ’ ανατολικά … Συνέχεια
του Βασίλη Ιωαννιδη Φρίντριχ-Βίλχελμ Μύλλερ, στρατηγός της Βέρμαχτ που υπηρέτησε μόλις για λίγους μήνες ως διοικητής της κατεχόμενης Κρήτης και στον τόσο σύντομο χρόνο του δόθηκε το παρατσούκλι » Ο Χασάπης της Κρήτης». Υπεύθυνος για ποικίλες σφαγές εναντίων του τοπικού κρητικού πληθυσμού, με την μεγαλύτερη να μένει στην ιστορία ως το Ολοκαύτωμα του Αμαρίου. Σκοπός του ήταν να τρομοκρατήσει αλλά και να εκδικηθεί τον πληθυσμό που βοηθούσε την τοπική αντίσταση και υπονόμευε τον Γερμανό κατακτητή, ως αποτέλεσμα εκατοντάδες πέθαναν από … Συνέχεια
Η απελευθέρωσις του δημίου της Κρήτης Γερμανού στρατηγού Αντρέ αποτελεί ύβριν κατά της Κρήτης και των κατοίκων της. Αλγεινήν κατάπληξιν μας επροξένησεν η απροσδόκητος είδησις των Εφημερίδων ότι εδημοσιεύθη Βασιλικόν Διάταγμαν και απολύεται εκ των φυλακών ο αρχιδήμιος της Κρήτης Γερμανός στρατητός Αντρέ. Καθ’ην στιγμήν γράφομεν τας γραμμάς αυτάς ασφαλώς ο απαίσιος αυτός κτηνάνθρωπος, όστις εκρατείται μόνον δια τα εις χρήματα χρέη του θα βαδίζει ελεύθερος εις τας οδούς των Αθηνών και μάλιστα σαν Γερμανός θα λαμβάνει σημειώσεις κατασκοπείας … Συνέχεια
«Δύσκολες οι μέρες και οι ώρες στη φυλακή» ΕΥΑ ΛΑΔΙΑ 12/08/2020 | 10:25 Ο Σύλλογος Κυριών και η τοπική κοινωνία κοντά στους ομήρους Είναι πολλές οι αφηγήσεις που άφησε η ιστορική έρευνα για τα Ολοκαυτώματα στο νομό Ρεθύμνου. Ιδιαίτερα στα χωριά του Κέντρους, επειδή ήταν και παραμένει θέμα συζήτησης και πριν από κάθε επέτειο, όλο και κάτι νέο αναφύεται και η βιωματική μνήμη αποτυπώνεται στο γραπτό λόγο για να φθάσει τους επόμενους. Από τις πιο γλαφυρές αφηγήσεις αυτή της Μαρίας χήρας … Συνέχεια