Κίνησα ο μαύρος να πάω οθεν τ’ Αμάρι κι όμως στο δρόμο εικάστηκαν να’ μουνα λέει στ’ Αρκάδι. Έτσι το ζώναν οι φωτιές και το’ πνιγε το αίμα από σπαμένες κεφαλές, κι από κορμιά καϋμένα.. Και είπα .. «Δεν εκάηκε το έρμο τούτο χώμα; Ταχατε αν καεί μια φορά , θα καίγεται ακόμα;» και μέσ’ στο μαύρο όνειρο ακώ τη Γη να τρέμει και τα σπασμένα κόκαλα να τρίζουν να θεριεύουν Και μια φωνή, βροντής βοή να λεει, «Δεν … Συνέχεια
ΘΛΙΒΕΡΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ 22 ΑΓΥΟΥΣΤΟΥ 1944 Του Δικηγόρου +. Μιχάλη Μ. Παπαδάκη Εκατόν εξήντα τέσσερις ζωές μαρτύρων της Ιδέας, χάθηκαν σε τούτη τη μέρα, πριν τριάντα επτά, ακριβώς χρόνια, στα ξακουστά οκτώ χωριά του Κέντρους. «Βρύσες, Δρυγιές, Γουργούθοι, Γερακάρη, Καρδάκι, Ανω Μέρος, Σμιλέ, Βρύση». Τα εφτά, στη βορεινή ρίζα του θρυλικού βουνού. Εκεί που οργιάζει το πράσινο και τα νερά και δημιουργούν θελκτικό, υποβλητικό, δροσερό τοπίο. Και το όγδοο, στην απότομη, την τραχιά, την άγρια ρίζα της νοτινής πλευράς. Το … Συνέχεια
37 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ 8 ΧΩΡΙΩΝ Του (+) Α. Κουμάντου Ξημέρωμα της 22 Αυγούστου 1944. Μηδέν για τα χωριά του Κέδρους, Γερακάρι, Ανω Μέρος, Βρύσες, Σμιλέ, Καρδάκι, Γουργούθοι, Δρυγιές, Κρύα Βρύση- και τα 8 χωριά γνωρίσαν τη ναζιστική θηριωδία στο αποκορύφωμα της . Τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής σκότωσαν, γκρέμισαν, ρήμαξαν ολόκληρη την περιοχή σε μια ύστατη προσπάθεια να κάμψουν το αντιστασιακό φρόνημα του Κρητικού λαού, να εκδικηθούν για τα χτυπήματα που είχαν δεχτεί. Οχτώ χωριά βουτήχτηκαν … Συνέχεια
(Εκθεσις αυτοψίας) του κ. Μανώλη Κουτάκη, δασκάλου, Μέλους Επαρχιακής Επιτροπής Αμαρίου ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ( Σπύρου Μαρνιέρου) Προηγουμένως έχουμε παρουσιάσει χειρόγραφη “Εκθεση Αυτοψίας” του Μανώλη Κουτάκη, για την καταστροφή των Αμαριώτικων Χωριών του Κέντρους τον Αύγουστο του ’44. ( ΣΣ Αυτή περιέχεται σε άλλη θέση της παρούσης ενότητας ) Τούτη που παρουσιάζουμε είναι δακτυλογραφημένη και παρότι συμπίπτουν (περίπου) οι ημερομηνίες που συντάκτηκαν (χειρόγραφη και δακτυλογραφημένη) δεν είναι ταυτόσημες από πλευράς περιεχομένου. Καίτοι δεν είναι ταυτόσημες, σε κανένα σημείο δεν συγκρούονται, εκτός … Συνέχεια
της Εύας Λαδιά Σήμερα έχουν μόνο τα εγγόνια και τα δισέγγονα τον πρώτο λόγο. Τα χέρια άλλοτε έκαιγαν επίμαχα έγγραφα για να μην πέσουν στα χέρια των Ναζί, τώρα ζυμώνουν με περίσσια τέχνη το ψωμί της ειρήνης και το γεύονται στο τραπέζι νέων νοικοκυρών, νιώθοντας μετά από πολλά χρόνια τη γλύκα του. Οι γυναίκες του Κέντρους που πριν ακόμα χαρούν τον καλό τους τον σαβάνωσαν και τον έθαψαν, αφού τον ξεχώρισαν από τον μακάβριο σωρό που άφησε πίσω του … Συνέχεια
Αρχικά θα ήθελα να ευχαριστήσω τους διοργανωτές για την ιδιαίτερα τιμητική πρόσκληση να μιλήσω στις φετινές εκδηλώσεις για τα 78 χρόνια από την καταστροφή των χωριών μας το 1944. Οι εκδηλώσεις μνήμης είναι μια αφορμή για συνεχή ενασχόληση με την ιστορία του τόπου μας. Μια αφορμή να θέτουμε ερωτήματα και να ερευνούμε τα γεγονότα που συγκρότησαν το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε, να παρατηρούμε και να εξηγούμε το παρελθόν ώστε να αντιλαμβανόμαστε το παρόν αναγνωρίζοντας τα συνδετικά στοιχεία … Συνέχεια
Ο ΠΑΠΑΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΟΝ ΕΦΤΑΝΑΝ ΟΙ ΣΦΑΙΡΕΣ ΤΟΥ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΥ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΟΣ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΕΥΑ ΛΑΔΙΑ 24/08/2021 | 12:47 Πέρασαν κιόλας 77 χρόνια από το ολοκαύτωμα των χωριών του Κέντρους κι όμως αγέραστη παραμένει η μνήμη όσων έζησαν τα γεγονότα. Φέτος ήταν η σειρά των Βρυσών να τιμήσουν το μεγάλο γεγονός και η εκδήλωση που οργάνωσε ο δήμος έγινε με κάθε επισημότητα και τήρηση των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Και οι Βρύσες πλήρωσαν βαρύ αντίτιμο αίματος για τη συμμετοχή τους … Συνέχεια
ΠΩΣ ΒΙΩΣΑΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΤΑ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΕΥΑ ΛΑΔΙΑ 25/08/2021 | 10:10 -Και η συγκλονιστική μαρτυρία μιας δασκάλας Οι διακοπές έφεραν στο Γερακάρι εκείνο τον Αύγουστο του 1944 καθηγητή και μαθητή Γιωργος Τουρνάκης ο καθηγητής, Γιώργος Μαρνιέρος ο μαθητής. Στο σχολείο κάθονταν απέναντι. Ένας στην έδρα κι ο άλλος στο θρανίο. Στις 22 Αυγούστου βρέθηκαν και οι δυο αντίκρυ στο εκτελεστικό απόσπασμα. Μια ακόμα τραγική σύμπτωση που ξεχωρίζει στο πολυσέλιδο κεφάλαιο των Ολοκαυτωμάτων του Κέντρους. Τιμώντας τη μνήμη των δυο αυτών … Συνέχεια
ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ Η μεγάλη συμβολή του ανάργυρου γιατρού Ιάκωβου Σταυρουλάκη ΕΥΑ ΛΑΔΙΑ 26/08/2021 | 10:10 -Μαρτυρίες του αείμνηστου Λεωνίδα Καούνη Αναφερθήκαμε στα μαρτυρικά χωριά του Κέντρους με την ευκαιρία της επετείου του Ολοκαυτώματος αλλά καιρός είναι να γράψουμε και για το ίδιο το ιστορικό βουνό το χιλιοτραγουδισμένο. Άριστος όπως πάντα ξεναγός στην νοερή αυτή περιπλάνησή μας ο Μιχαήλ Μυρ. Παπαδάκης, που σε μια εξαιρετική όπως όλες μελέτη του αναφέρει τα εξής: Το ένα από τα δοξασμένα βουνά της Δυτικής Κρήτης, που περιβάλλονται από … Συνέχεια
ΜΕ ΕΠΙΣΗΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΕΥΑ ΛΑΔΙΑ 31/08/2021 | 10:10 -Το βαρύ αντίτιμο μιας μεγάλης αγωνιστικής δράσης Μέσα σε μια φορτισμένη συναισθηματικά ατμόσφαιρα τιμήθηκε στην Κοξαρέ η 77η επέτειος του Ολοκαυτώματος από τα ναζιστικά στρατεύματα. Το βαρύ αντίτιμο της ανταρτομάνας για τον ασυμβίβαστο αγώνα των παιδιών της που δεν αντέχουν ζυγό κατακτητή. Με την παρουσία τους τίμησαν την εκδήλωση ο δήμαρχος Αγίου Βασιλείου Γιάννης Ταταράκης, ο πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Παύλος Μπαριτάκης, ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Δημόσιας Υγείας Γιάννης Νεκτάριος Χαραλαμπάκης, ο Αντιδήμαρχος … Συνέχεια