Ομιλία της κας Βάσως Μπαμιάκη
προέδρου πολιτιστικού συλλόγου ΚΑΛΗΣ ΣΥΚΙΑΣ
Με την ευθύνη της συλλογικής ιστορικής μνήμης και σεβασμό προσευχηθήκαμε και αποδόσαμε Τιμή Χρέους και Αιωνίου Μνημοσύνου στις ψυχές των ανωνύμων, αφανών και επωνύμων ηρώων που με αποκορύφωμα την θυσία της ζωή των μέσα από πλήθος κακουχιών, σκληρών δοκιμασιών κέρδισαν και πρόσφεραν την Λευτεριά και σηματοδότησαν με το αίμα τους φάρο, να συνεχίσουμε και οι επόμενες γενιές αγώνες Αξιών και με διάκριση να επιλέγουμε τρόπους αγώνων για την διατήρηση και μεταλαμπάδευση των Πανανθρώπινων Αξιών .Σήμερα βρισκόμαστε σε αυτή την γωνιά της Κρητικής γής , ένα θυσιαστήριο ποτισμένο με αγνό, αθώο αίμα των κατοίκων του άλλοτε Οικισμού Άνω Καλής Συκιάς που αφανίστηκαν από την λυσσαλέα εκδίκηση Τούρκων κατακτητών. Υποκλινόμαστε στο βωμό θυσίας των.
Από τα ιστορικά στοιχεία που συλλέξαμε και την προφορική παράδοση, οι οικισμοί ΄Ανω Καλής Συκιάς και Κάτω Καλής Συκιάς είναι γνωστοί από την Ενετοκρατία. Ο Στέργιος Σπανάκης < Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων> ,αναφέρεται στις Βενετσάνικες απογραφές από τον Μπαρόζι 1577 από τον Καστροφύλακα με 70 κατοίκους αντίστοιχα ο κάθε οικισμός. Στο Ο θωμανικό Κτηματολόγιο Ρεθύμνου αναφέρονται και οι δύο οικισμοί . Το χωριό πληρώνει 18 χαράτζια κεφαλικό φόρο και ο ίδιος αριθμός σπιτιών πληρώνει και φόρο καφτανίου (απογραφικοί πίνακες ) κατά Σταυρινίδη το 1659. Oνόματα και των δύο οικισμών αναφέρονται στο Οθωμανικό Κτηματολόγιο: Υαnί, Μοtί, Μichali, Andraiyo, Konstandin, Manoli, Draganigo. Yorgi Pateraki, Kali Vlastopoyla, Zabeta Kostopoyla,Yorgi Instancuraki, Fokopoyla, Gumene Kozma ( ηγούμενος στην Μονή Προφήτη Ηλία στα Ρούστικα), Mehmed Abdyllah, KalI & Elena Papazopoula, Sifopoυλα.
Η Τουρκική εισβολή στην Κρήτη 1644 6 χρόνια μετά την παράδοση από τους Ενετούς οι Κρητικοί έχουν νέο αφεντικό, νέο καταπιεστή. Επιβάλλουν δυσβάστακτες σκληρές φορολογίες μόνο σε αυτούς. Οι Τούρκοι εξαιρούνται. Σκλάβοι και θύματα κακοποιημένα είναι στα χέρια των τούρκων όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα . Δεν υπάρχει Εθνική ταυτότητα. Είναι χωρίς ιδιοκτησία, καμιά οντότητα πολιτική. Κακοποιούνται για τα παράπονά τους, επιθυμούν να απαλλαγούν αλλά ο φόβος, η πείνα, οι κακουχίες τους κρατούν στην σκλαβιά. Υπάρχουν ανάμεσα τους , σ΄αυτή την ταπείνωση άνθρωποι που απεχθάνονται τους αφέντες, έχουν υψηλό φρόνημα. Μιλούν με ενθουσιασμό για Ελευθερία. Η ανωτερότητα της υπερηφάνειας της Ορθόδοξης Ελληνικής Εκκλησίας μεταδίδεται από γενιά σε γενιά. Κρυφά σχολεία, εμπνευσμένοι και γενναίοι ρασοφόροι εργάζονται επίμονα και μεθοδικά να διατηρήσουν την Ελληνική γλώσσα και την Ορθόδοξη Πίστη. Αφυπνίζουν σιγά-σιγά τους σκλαβωμένους ΄Ελληνες και αναθερμαίνουν το Επαναστατικό πνεύμα.
Το Επαναστατικό πνεύμα πυροδοτήθηκε από ΄Ελληνες που ζούσαν στην Ευρώπη ο Ρήγας Φεραίος με την χάρτα του προσπαθεί με πνεύμα ελευθερίας να εξεγείρει τους λαούς των Βαλκανίων ενάντια στην Οθωμανική κυριαρχία. Η Φιλική Εταιρεία ενεργοποιείται και με σύνθημα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ διαχέεται στην σκλαβωμένη Ελλάδα η ζέση της φλόγας για ΛΕΥΤΕΡΙΑ.
Η Επανάσταση του 1821 είναι ορόσημο στην Παγκόσμια Ιστορία. Αγώνες, μάχες, θυσίες, ακλόνητη Πίστη και άσβεστο πόθο για ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ .
Η έναρξη της Κρητικής Επανάστασης επικυρώνεται με την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης στην Παναγία την Θυμιανή στις 29 Μαϊου 1821, όπου συμμετέχουν εκπρόσωποι διαφόρων επαρχιών και εκφράζουν το αίτημα προς τους παρόντες Σφακιανούς να ορίσουν ικανούς αρχηγούς για κάθε επαρχία. Αιτιολογούν την αίτηση τους αυτή γιατί οι Σφακιανοί ελέγχουν την περιμετρική περιοχή των Σφακίων και ήδη έχουν στόλο δικό τους που μεταφέρουν τον οπλισμό, από την υπόλοιπη Ελλάδα και από την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και εξοπλίζουν τον Κρητικό αγώνα και αφετέρου με την γενναιότητα τους και ενισχυμένοι από την στρατηγική γεωγραφική θέση της ευρύτερης περιοχής των Σφακών δεν υποτάχθηκαν στους Τούρκους και αυτό ενίσχυε το ηθικό των υπολοίπων Κρητικών .
Στην Συνέλευση αυτή δύο μόνο επαρχίες οικειοθελώς ανέλαβαν ντόπιοι την μεγάλη ευθύνη ο Γεώργιος Τσουδερός για την επαρχία Αγίου Βασιλείου, μετά από πρόταση του αδελφού του Μελχισεδέκ Ηγουμένου της Μονής Πρέβελη και για την επαρχία Αποκορώνου ο Σήφακας καταγόμενος από την Νίμπρου.
Μετά την Γενική Συνέλευση στην Παναγία Θυμιανή οι οπλαρχηγοί μετέβησαν στου Ασκύφου. Συγκροτήθηκε στρατιωτικό συμβούλιο, όρισαν τον τρόπο και χρόνο των εχθροπραξιών . Ο χρόνος της έναρξης θα εξαρτηθεί από την κίνηση των Τούρκων και ο τρόπος των μαχών ορίσθηκε αμυντικός. Ορίσθηκαν οι θέσεις των στρατηγών ως: Βουρδουμπάς, Κωστόπουλοος, Πωλογεωργάκης Γ. Τσουδερός εις Καλή Συκιά και Α. Μανουσέλης και Γ.Δεληγιαννάκης εις Αργυρούπολη και Α.Πρωτοπαπαδάκης εις Εμπρόσνερο. Η σύσταση των καπετανάτων είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό κυρίως στην περιοχή της επαρχίας Σφακίων. Κάθε αρχηγός έχει τους δικούς του ( ομάδα).
Ο Κρητικός λαός εξεγείρεται . Δεν ευτύχησε με την Επανάσταση του 1821 να γευτεί την Ελευθερία του παρά τους μεγάλους αγώνες του. Δεν κλονίστηκε η Πίστη του . Πριν διαλύσουν οι καπνοί της μιας Επανάστασης , εξεγείρονται με νέους αγώνες, νέες θυσίες .ΟΙ εξεγέρσεις του 1833, 1841, 1858, και με αποκορύφωμα την Επανάσταση του 1866 η εθελοθυσία του Αρκαδίου. Το Κρητικό Πάνθεον αγωνιστών και ηρώων διευρύνεται . Η ανεξαρτησία της Κρήτης και η ΄Ενωση της με την Μητέρα ΕΛΛΑΔΑ είναι ο πόθος των Κρητικών. Συνεχίζονται εξεγέρσεις στην Κρήτη, 1865, 1878, 1879, 1888, 1889.
Στην Επανάσταση του 1821 αναφέρει ο Μ. Χουρμούζης Βυζάντιος 1830-1831 χάθηκε ο μισός πληθυσμός . Το 1821 είχε η Κρήτη 266.355 κατοίκους ( 1186 χωριά) και το 1823 135.875 κατοίκους ( 1126 χωριά).
Η στάση των μεγάλων δυνάμεων λόγω αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων εποφθαλμιούν την κυριαρχία της Κρήτης κυρίως η Βρετανική κυβέρνηση δεν ενισχύουν τον Κρητικό αγώνα για αποτίναξη του Τουρκικού ζυγού.
Στους οικισμούς ΄Ανω και Κάτω Καλής Συκιάς έζησαν και έδρασαν επαναστάτες, αγωνιστές στις Κρητικές εξεγέρσεις. Γυναικόπαιδα θυσιάστηκαν για τον αγώνα. Η προφορική παράδοση περιγράφει τους άνδρες με ιδιαίτερο σωματότυπο , διπλοί άντρες . Ανάστημα υψηλό, υπερφυσική μυϊκή δύναμη με προέκταση της Σπονδυλικής στήλης σε ουρά και με διπλή οδοντοστοιχία στην κάτω σιαγόνα. Υπάρχουν ζώντες μάρτυρες για την περιγραφή ενός κρανίου που βρέθηκε σε τάφο του νεκροταφείου.
Δεν γνωρίζουμε την ακριβή ημερομηνία της καταστροφής του οικισμού Άνω Καλής Συκιάς. Η Επαναστατική δράση, η έλλειψη βασικών ειδών αγαθών, η πείνα ανάγκασαν αρκετούς να εγκατασταθούν σε άλλα μέρη της Κρήτης ( Σοκαρά Κωστάκη, Χρωμοναστήρι , Αγιος Σύλλας Γρυντάκη , Μονιάκη, και σε άλλα μέρη της Ελλάδας) . Υπάρχουν σπίτια, λημέρια ντόπιων Καλησυκιανών επαναστατών στον Τσιλίβδικα με τα ονόματα τους (Μανωλιανών, Νικηφόρου, Γοργογιάννη).
Βάσει ιστορικών στοιχείων διεξήχθηκαν συγκρούσεις μεταξύ ντόπιων επαναστατών και Τούρκων που είχαν βάση τους τα Αγκουσελιανά. στην ευρύτερη περιοχή ΑΪ- Γιάννη Καμένου, και Καλής Συκιάς .Ο Ισμαήλ Αγάς Κουντούρης ( Ο Μπαϊρακαγασής), με 600 άνδρες βρίσκεται στην Καλή Συκιά, κατόπιν διαταγής του Μεχμέτ Πασά του Ρεθύμνου. τους Αμπαδιώτες( φυλή ανάμεικτη Αιγυπτίων και εξισλαμισμένων κρητικών, Τουρκοκρητικών που έμεναν στις ρίζες του Ψηλορείτη). Η μάχη έγινε στις 15 Ιουνίου 1821 με την παράδοση πιθανό σημείο έναρξης των συγκρούσεων από του Αντ(ζ)ιμπάλου. ΄Ηταν οι πρώτες μάχες μετά την κήρυξη της Κρητικής επανάστασης στην Παναγία Θυμιανή. Στην μάχη αυτή συμμετείχαν επαναστατικά σώματα ντόπιων. Το επαναστατικό σώμα με επικεφαλείς τον Μαυροθοδωρή και τον πατέρα του Εμμανουήλ Ξενάκη από το Μπρόσνερο Απόκορώνου ερχόμενοι προς Ρέθυμνο πληροφορούνται την παρουσία των τούρκων και έρχονται σε ενίσχυση και με άλλους Ρεθεμνιώτες αρχηγούς. Σκοτώνεται ο Εμμανουήλ Ξενάκης και ο Ισμαήλ Αγάς Κουντούρης(Κ. Παπαδάκης, Χωριά της π. επαρχίας Αγίου Βασιλείου 2010). Υπάρχουν κάποιες αποκλίσεις σχετικά για την μάχη αυτή κατά τον Ψιλλάκη και Παπαδοπετράκη.
Στο βιβλίο < Η Κρήτη Ολοκαύτωμα 1866-1869) ο Στυλ. Καλλονάς Ταξίαρχος ε.α αναφέρει Κεφ.14ον Μάχη εις Αμάρι( Γερακάρι) .Καταστροφή χωριών Αγ,Βασιλείου. Την 10η Μαρτίου 1867 τουρκικό απόσπασμα επέδραμε από το Τυμπάκι κατά των χωριών Αποδούλου, Νίθαυρη και Κουρούτες τα οποία πυρπόλησε. Στις 16 Μαρτίου ο Χασάν πασάς με 5.χιλιάδες άνδρες έφθασε και στρατοπέδευσε στα Αγκουσελιανά.
΄Αρχισαν ξανά επιδρομές στα χωριά Αγ. Ιωάννου και Καλής Συκιάς. Όσους κατοίκους συναντούσαν κατέσφαξαν, λεηλάτησαν, κατέστρεψαν και άρπαξαν όλα τα ζώα και τρόφιμα. Την επιδρομή αυτή των Τούρκων πληροφορήθηκε ο αντ/ρχης Γενήσαρλης επικεφαλής σώματος εθελοντών που ευρίσκετο στου Μαριού και προσέβαλε τους Τούρκους στην Καλή Συκιά. Στην συμπλοκή αυτή ενισχύθηκαν από σώματα ντόπιων επαναστατών από Αργυρούπολη . Οι Τούρκοι αναγκάσθησαν να υποχωρήσουν στα Αγκουσελιανά. Στην μάχη αυτή εφονεύθηκαν ένας ΄Ελληνας και τραυματίσθηκαν τρείς. Οι απώλειες των Τούρκων ανήλθαν στους 50 νεκρούς. Οι Τούρκοι φοβήθηκαν σφοδρότερη επίθεση από τα επαναστατικά σώματα των Ελλήνων και την νύκτα αναχώρησαν και συμπτύχθηκαν με το υπόλοιπο σώμα του Χασά πασά στο Αμπελάκι.
Άλλη σημαντική επιδρομή που έγινε από στρατιωτικά αποσπάσματα τούρκων στην πορεία τους για να επιτεθούν στον Καλλικράτη γίνεται στον Τσιλίβδικα. Στο μοναστηριακό Μητάτο Πρέβελη σφαγιάζουν τους μοναχούς, βοσκούς και άλλους ντόπιους και δεν αρκούνται μόνο εδώ, η αχόρταγη και κτηνώδη οργή τους ξεσπά με σφαγή στα ζώα. Η ύπαρξη του Μητάτου έπαιξε σημαντικό ρόλο στους δεκάδες ντόπιους κατοίκους που συντηρούνταν αυτοί και οι οικογένειες των. Ένα πλήγμα σημαντικό η στέρηση τροφής.
Οι δύο οικισμοί έχουν υποστεί καταστροφές, λεηλασίες σφαγιασμό ανθρώπων . Σε σχέση με την προφορική παράδοση στην καταστροφή του ΄Ανω οικισμού ακολούθησε σφαγιασμός των κατοίκων και διέφυγε ΕΝΑΣ ΜΟΝΟΣ ΜΟΝΑΧΟΣ και εξ΄ου και Μονιάκηδες. Τα γυναικόπαιδα προσπαθούν να ξεφύγουν από τα χέρια των τούρκων να αποφύγουν την ατίμωση και τον εξιλαμισμό. Οδηγούνται σε απελπισία. Η μόνη διαφυγή είναι ο θάνατος. Σκαρφαλώνουν στην κορυφή στου Ώμου τον Κρεμό και κατακρημνίζονται. Ένα νέο Ζάλογγο στην Άνω Καλή Συκιά. Επίσης στο σημείο που είναι το Σκοπευτήριο σφαγιάσθηκαν 5 αδέλφια της θεοπίστης Κωστάκη το γένος Νικητάκη με την μητέρα τους. Πληροφορία προφορική του γιού και της κόρης της Θεοπίστης Κωστάκη-Νικητάκη, Γεωργίου και Ευαγγελίας Μάρκου Κωστάκη. Ο Ναός των Αγίων Πέτρου και Παύλου καταστράφηκε παράλληλα με τον οικισμό. Ακόμα υπάρχουν τάφοι με οστά γύρω στον περιβάλλοντα χώρο. Ο οικισμός καταστρέφεται ολοσχερώς. Η Μαρία Νικητάκη ( Φιλιππογιάνναινα ) αναφέρει στους κατοίκους της Κάτω Καλής Συκιάς το όραμα της ότι πρέπει να ανοικοδομηθεί ο ναός, για λόγους δυσπιστίας είτε αδιαφορίας και με δικαιολογία ότι δεν υπάρχει νερό δεν γίνεται τίποτα. Σε επανάληψη νέου οράματος το αναφέρει ξανά και τους πληροφορεί ότι δεν θα δυσκολευτούν γιατί υπάρχει νερό. Πράγματι διαπίστωσαν την ύπαρξη του νερού και έτσι ανοικοδομήθηκε ο σημερινός ναός που με την πάροδο του χρόνου έχει καλλωπισθεί .Προφορική πληροφορία από Πηνελόπη Κωστάκη το γένος Γρυντάκη εγγονή της Φιλλιπογιάνναινας.
Βανδαλισμούς δέχεται και ο ναός του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Κάτω Καλή Συκιά. Βεβηλώνονται οι εικόνες του Χριστού και του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου(αγιογραφημένη το 1845) του τέμπλου με πυροβολισμό και μαχαίρι Τα σημάδια είναι ορατά. Ο ναός ανεγείρεται εκ νέου το 1888.
Οι βιαιοπραγίες και η σκληρότητα των τούρκων περιγράφεται σε επιστολή διαμαρτυρίας και αγανάκτησης υπογεγραμμένη από 12 γενναίες γυναίκες κατοίκους Καλής Συκιάς και Αγίου Ιωάννου, που τυραννίστηκαν από τους τούρκους, προς τους εκλαμπρότατους προξένους στις 30 Νοεμβρίου 1889. Τα ονόματα των γυναικών είναι: Ανεζίνα Κουφακοπούλα, Μαργαρίτα Ποθουλοπούλα, Ελένη Θεοδωροπούλα, Μαρία Χατζηδοπούλα, Μαρία Σταυρουλοπούλα,Στυλ. Βαβουροπούλα, Ζαφείρα Τρανταλιδοπούλα,.Χρυσή Τρανταλιδοπούλα, Ζαμπία Φραγκιαδοπούλα, Ειρήνη Κουμεντοπούλα, Ευσεβία Χριστοδουλοπούλα. < Λυπηθείτε μας, λυπηθείτε τα παιδιά μας και κάμετε το έλεος σας. Εις την εκλαμπρότητα σας κρεμούμε τας τελευταίας μας ελπίδας. Η καθεμία καταγέλλει αναλυτικά τις απειλές που βίωσαν. Εμπαίνουν καθ΄ημέραν εις τα σπίτια μας και μας απαγουρεύουνε μαζί με τον Μαμένη και τον μουλεζίμη Αλή Εφέντη Πλανά. ΄Οτι εύρουν εις τα σπίτια μας είναι δικά τους και τα παίρνουν. Φωνάζομεν οι δυστυχισμένες και αλλοίμονο μας. Του Κοκόλη Νικητάκι επήρε τον σισαμέ και ένα σπαθί ο ίδιος ο Έπαρχος και επειδή τον ρώτησε την αιτία που τα παίρνει τον έβαλαν εις την φυλακή 11 ημέρες και υπέφερε πράγματα που δεν διηγούνται. Μου πήραν την κασέλα, το κουρούπι με το λάδι αναφέρει η γριά Τρανταλιδοπούλα. Βεβήλωσαν τις εκκλησίες. Από τον Άγιο Παντελεήμονα έκλεψαν ένα περιζώνιο ασημένιο και επέταξαν κάτω το Ευαγγέλιο και ότι υπήρχε στην Αγία Τράπεζα. Από τον Αϊ Γιώργη έκλεψαν τα κανδήλια από τον Αϊ Νικόλαο στου Κοτσυφού το φαράγγι , οι νιζάμιδες έσπασαν την εικόνα του Αγίου την κατέβασαν κάτω την κατούρησαν και ύστερα βρεγμένη την κρέμασαν στην θέση της. Από την Καλή Συκιά έκλεψαν το κουρούπι το λάδι από τον Αϊ Αντώνιο και από τον Άγιο Πέτρο έσπασαν την πλάκα της Αγίας Τράπεζας. Έκλαμπρότατοι όλοι μας κινδυνεύομε, η περιουσία μας, η ζωή μας , και η τιμή μας.
Αν δεν κερδίσομεν τίποτε άλλο, τουλάχιστον την ΤΙΜΗ ΜΑΣ θα γλυτώσομεν διότι τώρα κινδυνεύει Η ΤΙΜΗ ΟΧΙ ΜΟΝΟΝ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΣΕΝΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΑΣ>.
Αγωνιστές από την Καλή Συκιά που συμμετείχαν στις επαναστάσεις κατά των Τούρκων: Ο Ιωάννης Πετράκης( 1866 και το 1878 ως βαθμοφόρος ) αλλά και στους απελευθερωτικούς αγώνες ως επικεφαλής εθελοντικού σώματος, Ο Νικόλαος Εμμ. Πετράκης 1866,1878(ως πεντακοσίαρχος) και το 1896. Ο Θρυλικός Ξενοφών ή Ξηρούχης Χαρισάκης 1866, 1878( ως βαθμοφόρος) και 1889. Ο καπετάν Ξηρούχης καταγόμενος από τον Αϊ-Γιάννη Σφακίων έμενε στην Καλή Συκιά . Ιδιαίτερη μνεία κάνει ο λαϊκός ποιητής για την γενναιότητα και ηρωϊσμό του. Η παρουσία του στην τελευταία ναυμαχία μεταξύ Αγίας Ρουμέλης και Παλαιόχωρας που έδωσε το ατμόπλοιο ΑΡΚΑΔΙ που ανεφοδίαζε με πυρομαχικά την επανάσταση των Κρητικών από την μητέρα Ελλάδα με το Τούρκικο πολεμικό πλοίο ΙΤΖΕΔΙΝ. Αναφέρουμε ένα μικρό απόσπασμα του ποιήματος…
Το έτος 67… απ΄τον Περαία ξεκινά το παινεμένο ‘ ΑΡΚΑΔΙ’. Μά ΄ταν η μέρα Κυριακή κι ήταν κακή η ώρα, τη μέρα που ξεκίνησε να κατεβεί στη χώρα. Και ζώνουν το στο πέλαγος τα Τούρκικα καράβια, μα δεν επαραδίνουν το γιατ΄έχει παλληκάρια……Στέκει ο Χαρίσος πολεμά στο μεσιακό κατάρτι, κι απ΄τον καπνό του μπαρουτιού μαυρίζει σαν αράπης. Αλάχι εφωνάζανε κι ελέγανε οι Τούρκοι, θαρρώ πως είναι τουτοσές ο Χαρισοξηρούχης…..
Η γενναιότητα και η παλληκαριά του φαίνεται σε όλη την δράση της ζωής του. Στον Μαραθώνα σκοτώνει τον δράκο ( τεράστιο φίδι) που κατασπάραζε ότι έβρισκε .Το κατόρθωμα του έγινε γνωστό. Ο Βασιλιάς Γεώργιος ο Α΄ τον καλεί στο παλάτι και τον ρωτά τι θάθελε να τον τιμήσουν για αυτή την ανδραγαθία του. Απάντησε: Να βαστώ τ΄άρματά μου όπου και να πάω. Τέτοιοι ήταν οι αφανείς πολεμιστές που αγωνίστηκαν για τη ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Δεν ήθελαν χρήμα, αξιώματα και δόξα. Το 1889 καταστρέφεται από τους Τούρκους και το σπίτι του.
Ο Νικητάκης Ιωάννης ( Καλησυκιανός που κατοικούσε στις Πρασσές έδρασε 1866, 1878 , επίσης οι αγωνιστές Κωστάκης Εμμανουήλ και Γρυντάκης Εμμανουήλ.
Στην απογραφή 1859 κατά τον Κ.Κριτοβουλίδη καταγράφει ότι ο πληθυσμός των Τούρκων στις πόλεις είναι περισσότερος από των Ελλήνων ενώ οι επαρχίες έχουν περισσότερους Έλληνες. Στην απογραφή 1881 η επαρχία Αγίου Βασιλείου έχει 8.215 Χριστιανούς και 725 Οθωμανούς και ανά Δήμο: Λάμπης 2.167 Χριστιανοί, 698 Οθωμανοί. Αγ.Πνεύματος 2406 Χριστανοί, 27 Οθωμανοί, Φοίνικας 1930 Χριστιανοί, 0 Οθωμανοί. Η τελευταία απογραφή των οικισμών την περίοδο της Τουρκοκρατίας κατά τον Καλομενόπουλο 1894 αναφέρει ότι η Καλή Συκιά, έχει 30 οικογένειες Ελλήνων. Το 1898 εγκαταλείπουν μαζικά την Κρήτη οι τούρκοι. Η πρώτη απογραφή ιστορικά επί Κρητικής Πολιτείας 1900 αναφέρει την Καλή Συκιά με 79 άνδρες και 58 γυναίκες (συνολ. 137).
Οι αγώνες της επανάστασης απέδειξαν απαράμιλλον πνεύμα ηρωϊσμού ,αυτοθυσίας και καρτερικότητας λόγω των στερήσεων των πενιχρών αγαθών και κακουχιών. Ο Κρητικός λαός εξαναγκάσθηκε να υποκύψει αλλά δεν υποτάχθηκε. ΟΙ Κρητικοί καταφέρνουν με την εξέγερση του 1895-1897 υπό τον Μανούσο Κούνδουρο να αυτονομηθεί με ΄Υπατο Αρμοστή Κρήτης τον Πρίγκιπα Γεώργιο. Ο πόθος του Κρητικού λαού είναι < Ενωση > με την μητέρα Ελλάδα. ΄Ενας πόθος που παίρνει σάρκα και οστά τον Νοέμβριο του 1 913.
Αναλογίζεται ο καθένας μας; Αλήθεια είναι τόσο μακριά όλα αυτά; Η Τιμή της Ελευθερίας, της Ειρήνης, της Ανεξαρτησίας, της Κοινωνικής Ισότητας, της Δημοκρατίας μέχρι πότε πρέπει να αναζητείται στα διεθνή χρηματιστήρια και πότε θα σταματήσει το ζύγισμα ; Οι σύγχρονοι τιμαριούχοι θα αφήσουν τις έννοιες αυτών των Παναθρώπινων Αξιών αμόλυντες; Η τιμή τους έχει σφραγισθεί στην Παγκόσμια συνείδηση από το αθώο αίμα τόσων γενναίων αγωνιστών και ηρώων . ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΥΛΙΚΗ ΤΙΜΗ.
Ο εορτασμός των ιστορικών επετείων πρέπει να αναθερμαίνει την ψυχή και να ενισχύει την ιστορική μνήμη μας. Το μεγαλείο και το ακλόνητο θάρρος των ηρώων προγόνων μας προσδιορίζουν το δικό μας Χρέος ώστε οι δικές μας αντιστάσεις νάναι αντίστοιχες σε τόλμη, πίστη. Γνωστές οι προκλήσεις της γείτονας χώρας και σήμερα….Ο Ιμπεριαλισμός, η κυριαρχία των ισχυρών, τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, η προβολή επεκτατικών προθέσεων είναι υπαρκτός. Δεν πρέπει να ξεχνούμε…… η δύναμη μας είναι στο ΕΜΕΙΣ.
ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥΣ!!!!! ΑΘΑΝΑΤΟΙ!!!!!! Σας ευχαριστώ.