Κυκλοφόρησε πριν από λίγες εβδομάδες ένα νέο βιβλίο του Χάρη Στρατιδάκη, το τεσσαρακοστό κατά σειρά του συγγραφέα. Φέρει τον τίτλο «Τα Κρητικά σχολικά βιβλία (1813-1995). Η Συλλογή του Γιώργου Π. Εκκεκάκη. Επίμετρο: Ελληνικά Αλφαβητάρια (1771-2006)». Εκδοτικός φορέας του είναι το Σχολικό Μουσείου του Δήμου Ρεθύμνης.
Το θέμα δεν το επέλεξε ο συγγραφέας από μόνος του: το συναποφάσισε με τον Γιώργο Π. Εκκεκάκη κατά την επίσκεψή του στο Σχολικό Μουσείο στην Αμνάτο το έτος 2012. Το επόμενο βήμα έγινε όταν του ζήτησε ένα κατάλογο των κρητικών σχολικών βιβλίων, προερχόμενο από την κρητική βιβλιογραφία που εκείνος είχε συντάξει και εκδώσει. Τον κατάλογο αυτό του προσέφερε ο αείμνηστος ερευνητής την επομένη κιόλας ημέρα και συμπεριλήφθηκε ως παράρτημα στο βιβλίο «Μια μέρα στο σχολείο της ύστερης Κρητικής Πολιτείας», το οποίο ήταν έκδοση επίσης του Σχολικού Μουσείου.
Όμως όταν ο συγγραφέας του ζήτησε δύο χρόνια αργότερα μια ακόμη χάρη, την από κοινού διοργάνωση της Έκθεσης για την οποία είχαν συζητήσει, δεν εκμαίευσε τη συγκατάθεσή του, πέραν της διαθεσιμότητας των βιβλίων του. Κι αυτό γιατί την περίοδο εκείνη αντιμετώπιζε πρόβλημα με τη δίωξη που του είχε ασκηθεί από μια ανόητη και ανεύθυνη -όπως αποδείχτηκε- κρατική υπηρεσία.
Δυστυχώς η απαλλαγή του από τις κατηγορίες ήρθε πολύ αργά, όταν, όπως αποδείχτηκε, η πολύχρονη αναμονή τον είχε συντρίψει. Ο ίδιος δεν μπορούσε πια να συμβάλλει, γι’ αυτό και ο συγγραφέας απευθύνθηκε σε άλλους ερευνητές, οι οποίοι ναι μεν δεν αρνήθηκαν, όμως το θέμα δεν παρουσίαζε ιδιαίτερο ενδιαφέρον γι’ αυτούς. Κι αυτό ήταν φυσικό, αφού αυτό είναι πολύ εξειδικευμένο. Το γεγονός ότι για τα κρητικά σχολικά βιβλία δεν υπάρχουν στοιχεία στη βιβλιογραφία, πέραν κάποιων σκόρπιων και ασύνδετων αναφορών, το αποδεικνύει. Άλλωστε και σε πανελλήνιο επίπεδο το ενδιαφέρον για τα σχολικά βιβλία άρχισε να αναπτύσσεται μόλις κατά την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα.
Μ’ αυτή την έννοια ο Χάρης Στρατιδάκης καλεί στην εισαγωγή τους αναγνώστες του βιβλίου, το οποίο υπέχει και θέση καταλόγου της Έκθεσης «Τα Κρητικά σχολικά βιβλία. Η συλλογή του Γιώργου Π. Εκκεκάκη», να είναι επιεικείς μ’ αυτή την πρώτη προσπάθεια προσέγγισης του θέματος. Η απουσία του εμπνευστή της και μοναδικού ειδήμονα του θέματος τα κάνει όλα πιο φτωχά, απ’ ό,τι μπορεί να φανεί με μια πρώτη ματιά.
Του χρονολογικού καταλόγου των 135 κρητικών σχολικών βιβλίων που εντοπίστηκαν, έπεται ένας δεύτερος κατάλογος με 76 ακόμη αχρονολόγητες εκδόσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις πρόκειται για βοηθητικά βιβλία, που εξέδιδαν Κρήτες εκδότες κατά τις δεκαετίες του 1960 και 1970, και τα οποία δεν είναι ιδιαίτερα επιμελημένα, όταν μάλιστα συγκριθούν με εκείνα του Μεσοπολέμου και, περισσότερο, με τα αριστουργήματα της περιόδου της Κρητικής Αυτονομίας.
Στους καταλόγους αυτούς έχει προστεθεί ακόμα ένας, με 59 βιβλία, των οποίων εντοπίζεται η ύπαρξη από έμμεσες πλευρές, όχι όμως και αυτά καθαυτά. Ακολουθούν κατάλογοι με τους συγγραφείς, τους εκδότες και τα τυπογραφεία στα οποία στοιχειοθετήθηκαν τα βιβλία. Όλα αυτά σχολιάζονται αναλυτικά στα επόμενα κεφάλαια, όπως και το φαινόμενο και η ιδιαιτερότητα των ρεθεμνιώτικων σχολικών βιβλίων του 19ου αιώνα, η εικονογράφηση των κρητικών σχολικών βιβλίων και η παιδαγωγική τους πρωτοτυπία. Να σημειωθεί εδώ ότι σχολικό ήταν το πρώτο βιβλίο που εκδόθηκε στο Ρέθυμνο το έτος 1880, περιέχοντας προσευχές για τα αλληλοδιδακτικά σχολεία.
Κρίθηκε σκόπιμο να συμπεριληφθεί, εν είδει επιμέτρου, ένας φωτογραφικός κατάλογος των Ελληνικών Αλφαβηταρίων της περιόδου 1771-2006. Κι αυτό, όχι μόνο γιατί τα δύο θέματα είναι παραπλήσια, αναφερόμενα σε σχολικά βιβλία, αλλά και για τη χρονική σύμπτωση της Έκθεσης των κρητικών σχολικών βιβλίων με την ανάρτηση στον εκθεσιακό χώρο του Σχολικού Μουσείου της πινακίδας 130 Ελληνικών Αλφαβηταρίων της περιόδου 1771-2006, επιμελημένων από τον συγγραφέα του βιβλίου και επιμελητή του Μουσείου. Εκείνος με τη σειρά του ευχαριστεί θερμά την συνταξιούχο καθηγήτρια Μαριέττα Ασημομύτη-Εκκεκάκηγια την παραχώρηση μιας εκατοντάδας σχετικών βιβλίων για την πραγματοποίηση της Έκθεσης, από το οικογενειακό αρχείο. Από τα βιβλία αυτά παρουσιάστηκαν τελικά τα 65. Ήταν η μόνη που, μέσα στα χιλιάδες έντυπα που εκείνος κατέλειπε, μπορούσε να τα εντοπίσει. Και είναι ευτύχημα που διαθέτει όχι μόνο τις φυσικές δυνάμεις αλλά και τις πνευματικές για αναζητήσεις αυτού του είδους και μεγέθους.
Το βιβλίο προλογίζει σύντομα ο ιστορικός ερευνητής και ιδρυτής της «Ιστορικής Βιβλιοθήκης Civitas» δρ Παύλος Κόρπης, ο οποίος αναφέρει μεταξύ άλλων ότι «…Η πνευματική διαθήκη του Γιώργου Π. Εκκεκάκη σήμερα βρίσκει στο πρόσωπο του Χάρη Στρατιδάκη έναν πρώτο έγκυρο αλλά και χαλκέντερο εκτελεστή. Μια από τις θεματικές ενότητες της βιβλιοθήκης του, φεύγει από τα ράφια και τις «θανατηφόρες» κούτες, παίρνει ζωή και προσφέρεται ως πολυτιμότατο δώρο αλλά και ως πρότυπο σε όλους εκείνους που πιστεύουν στην μακραίωνη πνευματική και πολιτιστική πορεία και αυτονομία της Κρήτης».
Το βιβλίο παρουσιάστηκε στην μεγάλη εκδήλωση του Σχολικού Μουσείου στις 20 Αυγούστου στην Αμνάτο και διατίθεται εκτός εμπορίου από το ίδιο το Μουσείο.
