Ενας από τους καλύτερους Κρητικούς ζωγράφους, ο Νίκος Φωτάκης , πέθανε στο Ηράκλειο, το περασμένο Σάββατο και την Κυριακή τάφηκε στην Πηγή, σύμφωνα με την τελευταία του επιθυμία.
Νεύς Αμαριώτης, γιος του ανθρωπιστή γιατρού Φωτάκη, έκανε λαμπρές σπουδές στη Σχολή Ζωγραφικής των Αθηνών, ενώ παρηκολούθησε την εξέλιξη της Τέχνης στην Ισπανία και την Ιταλία.
Εκθέσεις των έργων του, έκανε παντού. Στη Αμερική, την Ευρώπη, την Ελλάδα.
Ηταν μια ταλαιπωρημένη ψυχή, ενας άνθρωπος που πόνεσε πολύ, που υπέφερε. Η λεπτή ψυχή του, ψυχή ενός περιπλανώμενου καλλιτέχνη, ικανή να πληγωθεί από το τίποτε, δεν βρίσκουν ποτέ επουλωμένη. Αιμόσταζε συνεχώς.
Για το παραμικρό, σου χρωστούσε ευγνωμοσύνη. Ακόμη και σε τελευταίο γράμμα του, θυμότανε που τον είχα παρουσιάσει στη Ρεθεμνιώτικη Κοινωνία με την ευκαιρία της εκθέσεώς του, τον περασμένο χρόνο στη Λέσχη. Και δεν εύρισκε λόγια για να μ’ ευχαριστήσει γι’αυτό.
Τον ψυχικό του σπαραγμό, που ήταν για τον Φωτάκη μόνιμο καθεστώς, τον βλέπεις καθαρά στους πίνακες του, στην πινελιά στο χρώμα.
Η Λέσχη Ρεθύμνης στη οποία ο άμοιρος ζωγράφος έκανε την τελευταία του έκθεση, ευτύχησε να έχει τρεις από τους καλύτερους πίνακές του.
Το Ρέθεμνος, τις ελιές, τα χρυσάνθεμα.
Δεν ακολούθησε την κλασσική γραμμή γι’αυτό ξένιζε τον απαρασκεύαστο παρατηρητή. Ήταν εξπρεσιονιστής, χωρίς να εχει προχωρήσει στην εντελώς μοντέρνα τεχνοτροπία, αλλα ότι δίνει στην εργασία του αξία, είναι το χρώμα, η πνοή που εμφυσούσε στον πίνακα.
Αξίζει να μην είσαι συνηθισμένος στην τεχνοτροπία, κι ως τόσο ν’ αναγκάζεσαι να δεχτείς το τοπίο εκφρασμένο, από το Ζωγράφο, σύμφωνα με την αισθητικής του Ουάϊλντ που κρίνει πως η τέχνη είναι που ομορφαίνει τη φύση. Ετσι, αισθάνεσαι το τοπίο, ακόμη ωραιότερο, από το μαγικό χέρι του καλλιτέχνη.
Ηταν φτωχός κι ως τόσο η φιλανθρωπία του ήταν δεύτερη φύση. Για τον Φωτάκη δεν ήταν κενό γράμμα, η παραίνεσις της εκκλησίας «όποιος έχει δύο χιτώνες, ας δίνει τον ένα στον Γυμνό».
Πολλές φορές ο Φωτάκης χάραζε τον καλύτερο κι εμένα με τον χειρότερο.
Ακόμη κι η τελευταία του επιθυμία, να ταφή στην Πηγή, χωριό της μάνας του και όπου τον φρόντιζε μια αγαπημένη θεία , εκφράζει την ωραία υποδομή της ψυχικότητάς του.
Ας εύρει την Γαλήνη, στην αγαπημένη Γη, ο πονεμένος οδοιπόρος.
Ν. ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗΣ.
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΤΟ ΒΗΜΑ»
ΤΡΙΤΗ 10 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1959