Ρέθεμνος: μια πολυπολιτισμική έννοια με κύρος και αίγλη  

Η έννοια Ρέθεμνος, ίσως είναι χωρίς σαφή γεωγραφικά εδαφικά όρια, και ίσως εντάσσεται σε μία ανώτερη πολυπολιτισμική σφαίρα, πέρα από τις διαστάσεις που μπορεί να αντιληφθεί σήμερα το ανθρώπινο μυαλό. Με αυτό εννοώ ότι εμείς σαν πόλη έχουμε όλα τα τυπικά και άτυπα χαρακτηριστικά για να παίξουμε σημαίνοντα ρόλο στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, στην νέα κατάσταση που μέλλει να ολοκληρωθεί μετά την σύντομη μεταβατική κατάσταση που διερχόμαστε στις μέρες μας. Αυτό το κείμενο αποτελεί προετοιμασία για το δεύτερο μέρος που αφορά όχι το τι είμαστε σήμερα, αλλά το που μπορούμε να φθάσουμε, τον ρόλο που έχουμε την δυνατότητα να παίξουμε συλλογικά και υπερήφανα σαν Ρέθεμνος στην εξέλιξη και διαμόρφωση της νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων. Και παρακαλώ θυμηθείτε ότι κάθε σημαντικό επίτευγμα ξεκίνησε σαν ουτοπία και τελείωσε σαν πραγματικότητα.

Η πρώτη μακρινή αναφορά της έννοιας Ryty που βρήκα, είναι στην περιοχή της λίμνης Βαϊκάλης της Ρωσίας, που το cape Ryty κατατάσσεται στους πέντε μαγικούς και μυστήριους τόπους του πλανήτη. Αποτελούσε το τελετουργικό ακρωτήριο, στο οποίο κατέληγε ένα φαράγγι. Είναι κοντά στο νησί Ολκών (Olkhon) που έχει παρόμοιο περίγραμμα με το νησί μας, όπου ο ιερός του τόπος Shamanka βρίσκεται στο κέντρο του νησιού και πάνω στη θάλασσα όπως περίπου και η πόλη μας. Εκεί αργότερα έκρυψε τους θησαυρούς του ο Τσέγγις Χαν.

Ο ιστορικός Fick πιστεύει ότι η λέξη Ρίθυμνα είναι Χετιτική ενώ ο Guarducci την σχετίζει με Κάρικα, Λυκιακά και Ετρουσκικά τοπωνύμια (Κ. Καλοκύρης, 1998, Η αρχαία Ρίθυμνα, σελις 101). H τελευταία άποψη θα μπορούσε να ενισχυθεί από την ανακάλυψη χρυσών ελασμάτων στην περιοχή, παρόμοια με αυτά που έχουν βρεθεί σε ρωμαϊκούς τάφους της κεντρικής Ιταλίας όπως αυτό της Cecilia Secoundouina στη Ρώμη.

Σε δεύτερη φάση βλέπουμε το σύμβολο της πόλης, δυο δελφίνια, να οδηγούν κάποιους κριτές μάντεις να ιδρύσουν το μαντείο του Απόλλωνα στους Δελφούς.

Νομίσματα της πόλης Ρίθυμνα του 4^ου π.Χ. αιώνα (Καλοκύρης 1998, σελ. 39). Τα ίδια σύμβολα που βρίσκουμε σε νομίσματα στη Σικελία του 5ου π.Χ. αιώνα, την Καρία κ.α., εικονογραφούνται επί Ιουστινιανού στην Αγ. Σοφιά.

O Όμηρος αναφέρει το Ρίτυον σαν μια από τις 90 πόλεις που βοήθησαν στην επιχείρηση της Τροίας (Κ. Καλοκύρης, 1998, Η αρχαία Ρίθυμνα, σελις 32). Η θέση του χεριού της Κυρίας της Αuxerre (8^ος π.Χ.), που βρέθηκε στην Ελεύθερνα, παραπέμπει σε Ανατολίτικες παραδόσεις απ’ αυτές που προέρχονται λαοί που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Καυκάσου πριν τον 8^ο π.Χ. αιώνα. Η σημερινή τεχνολογία έχει πολλά να μάθει από αυτούς.

Παρόμοια βρέθηκαν στην Αίγυπτο, την Κύπρο, τα Αλτάϊα Όρη κλπ.

Στην πυρά του Πατρόκλου οι δύο Κρήτες παρουσιάζονται ως ειδήμονες θρησκευτικών πρακτικών και τους ανατίθεται το άναμμα της πυράς, παρόμοιας με αυτή που ανακαλύφθηκε στην Ελεύθερνα (720 π.Χ.) από τον καθηγητή Σταμπολίδη. Η πυρά μαζί με την ασπίδα που εικονίζεται παρακάτω του 9^ου π.Χ. αιώνα, μαρτυρούν πιθανή κατοίκηση από την εποχή του Ομήρου στην ευρύτερη περιοχή, όπως και η ονομασία ορθή πέτρα που έχει παραμείνει ίσως να είχε σχέση με προϊστορικές στήλες μενιρ. Ας σημειωθεί ότι υπάρχει φαράγγι που περνά από την αρχαία Ελεύθερνα και καταλήγει στη θάλασσα, όπως και σε πολλά ιερά του Απόλλωνα στην Νότια Κρήτη (Σούγια, Ζάκρος, Λισσός, Πλακιάς κλπ.).

Τον 6^ο π.Χ. αιώνα μαθαίνουμε ότι ο Επιμενίδης έρχεται στην Ελεύθερνα.

Τον 3^ο π.Χ. αιώνα βλέπουμε το Ρέθεμνος ανάμεσα στους καταλόγους των Θεωροδόκων του Μαντείου των Δελφών, δηλαδή οι ιερείς μάζευαν εισφορές για λογαριασμό του μαντείου. Νομίσματα βεβαιώνουν την ύπαρξη αυτόνομης και ανεξάρτητης πολης. (Καλοκύρης σελις 126, 20).

Το 223 π.Χ. πολλοί Ρεθύμνιοι γίνονται πολίτες της Μιλήτου, όπου επίσης υπάρχει μαντείο του Απόλλωνα Διδυμαίου (Καλοκύρης σελις 45).

Τον 2^ο π.Χ. αιώνα ο Ρωμαίος Κλαύδιος Aelianus αναφέρει πρακτικές ίασης μέσα στο ιερό της Ροκκαίας Αρτέμιδος (Καλοκύρης σελις 87) στην Ρίθυμνα.

Τον 2^ο μ.Χ. αιώνα είναι μια από τις πόλεις που διεκδικεί την ανάληψη του Απολλώνιου του Τυαννέα από τη Νίγδη, από το ιερό της Αρτέμιδος που είχε για φύλακες ιερά σκυλιά.

Εμφανίζεται σαν η πρώτη πόλη στην οποία κλήθηκε να διδάξει ο Απ. Παύλος από την Εβραϊκή συναγωγή (Λινοξυλάκης).

Μέχρι τον 4^ο μ.Χ. αιώνα λατρευόταν εδώ η Ροκκαία Αρτέμιδα, ενώ από τον 4^ο αιώνα εισήχθη ο Χριστιανισμός σαν επίσημη θρησκεία (Λινοξυλάκης ).

Τους Αγλαβίδες, η Αγκλαμπίδες, δυναστεία (800-909 μ.Χ.) εμίρηδων, ηγεμόνες της Ιφρικίγια, του Χαλιφάτου των Αμπασιδών βρίσκουμε ήδη από τον 9o μ.Χ. αιώνα εγκατεστημένους στην Κρήτη. Οι Άραβες αυτοί λέγεται ότι ξεκίνησαν από τα σημερινά Αραβικά Εμιράτα. Αλλα ας θυμηθούμε ότι ο Μ. Αλέξανδρος, στο ταξίδι του προς την Ινδία, είχε συναντήσει εκεί Ελληνικές φυλές που μιλούσαν την Ελληνική γλώσσα, Η αρχαία Ελληνική πόλη Σαρκόα, Scharcoa, ταυτίζεται με την Σάρτζα δίπλα στο Ντουμπάι. Οι Αγλαβίδες είχαν κατακτήσει το Κάπρι και τη Σικελία 878 μ.Χ., πριν ανατραπούν από τους Φατιμίδες, με την ναυτική βοήθεια των κρητών στρατιωτών συμπολιτών τους, καθ’ ότι τα πλοία ξεκίνησαν από την Κρήτη. Επομένως απόγονοι των Κρητικών αυτών πιθανώς ευρίσκονται στο Κάπρι και στην Σικελία μέχρι σήμερα. Αυτός ήταν ο λόγος που αργότερα, στη νεώτερη ιστορία, ο Τσουδερός ζήτησε στους Αγλαμπίδες του Αμαρίου εφόσον δεν ήταν ούτε Κρητικοί ούτε Τούρκοι, να μην υποστηρίξουν τους Τούρκους στην κρητική επανάσταση. Οι Αγλαμπίδες του Αμαρίου η Αμπαδιώτες (Αμπασίδες), όμως εκτιμώντας την αποδοχή τους από τον σουλτάνο απέρριψαν την πρότασή του Τσουδερού και δεν συντάχθηκαν μαζί του.

Είναι γνωστό ότι αφού το 861 μ.Χ. κατέλαβε το νησί ο Φωκάς, τον 12 μ.Χ. αιώνα ο Ισαάκ Κομνηνός εγκατέστησε στο νησί τα 12 Αρχοντόπουλα από περιοχές του Πόντου της Τραπεζούντα (κοντά στη μαρτυρική περιοχή του Καυκάσου). Στην περιοχή του Πόντου ζούσε και η φυλή των Χαζάρων (Οι ελληνικές πηγές τούς αποκαλούσαν και Χαέαρους αλλά και Χοτξίρους, ενώ οι Σλάβοι «Κοζάρους»), ανάμεσα στην Κασπία και Μαύρη θάλασσα, που κατάφεραν να φθάσουν στο αυτοκρατορικό θρόνο όπως η κόρη του Χαγάνου η Ειρήνη των Χαζάρων η Τζιτζέκ και που μέσω επιγαμιών στελέχωσαν τους βασιλικούς θρόνους της Ευρώπης.

Αρχές του 1500 άρχισαν να φθάνουν στο νησί οι πρώτοι Σεφαραδίτες από την Ισπανία που ένας Κρητικός επονομαζόμενος Καψάλης, έγινε ραβί της Κωνσταντινοπολίτικης συναγωγής και διαχειρίσθηκε την εγκατάστασή τους.

Αυτές οι οικογένειες, μαζί με τα απομεινάρια του ντόπιου αρχαίου πληθυσμού, ανεμίχθηκαν με το Γενουάτικο, Βενετσιάνικο, Ισπανικόεβραικό αραβικό, παραδουνάβιο στοιχείο και εμείς είμαστε απόγονοι όλης αυτής της ευλογημένης πλούσιας και καλόσειρης γενιάς.

Επί Ενετοκρατίας καθώς ένας γιατρός Μαυρογόνατος είχε καλές σχέσεις με τους Εβραίους της Βενετίας, το Ρέθεμνος γνώρισε τόσο μεγάλη ανάπτυξη, που ονομάσθηκε Βενετία της Κρήτης (έρευνα του Θρασύβουλου Παπαστρατή, Οι Εβραίοι του Ρεθύμνου).

Όταν καταλήφθηκε η Κρήτη από τους Οθωμανούς, όσοι Βενετοί δεν ήθελαν να ζήσουν σαν υποτελείς η ανέβηκαν στα ψηλά βουνά Αξός, Ανώγεια κλπ., ή δήλωσαν Οθωμανοί ή μέσω των Κυθήρων πήγαν στα Ιόνια την Ιταλία και από κει στην Κεντρική Ευρώπη φθάνοντας μέχρι την αυλή της Μ. Αικατερίνης στην Πετρούπολη, όπου βρίσκομε τον θείο του συμπατριώτη μας Καλλέργη τον 18^οαιώνα, μαζί με τον υπουργό εξωτερικών της Ρωσίας Νέσελροδ από την Τσεχία επίσης θείο του, που τον παντρεύει με την ανιψιά του Μαρί Νέσελροδ Καλλέργη. Εκεί εκπαιδεύονται τα δύο χωριατόπαιδα ανίψια του, για να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και να ξεκινήσουν από το Αιγαίο την ελληνική Επανάσταση ενάντια στους Οθωμανούς.

Έτσι μπορούμε να καταλάβουμε τι εννοούσε ένας Κοξαριανός ήρωας της Τσιριμωνάκη όταν έλεγε «είναι πολύ γελασμένος όποιος νομίζει ότι το Ρέθεμνος φθάνει γεωγραφικά μέχρι εκεί που ορίζει ο αυλόγυρός του στην Κρήτη». Εκεί σ’ αυτό το χωριό λένε οι μύθοι (βλ. Rethemnos gr, απόψεις) ότι κάποιος Φορτσεδάκης με 7 μελή οικογένεια, που χάλασε ένα παλιό θαυματουργό εκκλησάκι δεν είχε αίσιο τέλος. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν πανταχού παρόντες και διαχρονικοί αόρατοι φύλακες στην πνευματική κληρονομιά του τόπου μας, που επεμβαίνουν θυμίζοντας διορθωτικά τις αξίες που έχουν παραβεί, σ’ αυτούς που κάνουν διάφορες αυθαιρεσίες.

Όταν ήλθαν οι Οθωμανοί οι Βενετοί συνθηκολόγησαν έξυπνα μαζί τους μετά περίπου 1 μήνα πολιορκία και έτσι το Ρέθυμνο απέφυγε άσκοπες αιματοχυσίες και απώλειες.

Οι Βενετοί αλλάζοντας φρουρά με τους Οθωμανούς στην Κρήτη δεν την ξέχασαν, 1000αδες κρητικόπουλα σπούδασαν σε πανεπιστήμια της Πάδοβα της Βενετίας της Ρώμης της Φλωρεντίας, η Κρήτη είναι η μόνη περιοχή του Ελλαδικού χώρου που είχε «κρητική αναγέννηση» και όταν αυτή η παρέα μέσω του εμπορίου ξεκινώντας από τις Παραδουνάβιες ηγεμονίες έφτασε μέχρι την Βαυαρία, παρατηρούμε ότι τα Βαυαρικά πανεπιστήμια δέχτηκαν πληθώρα Κρητικών φοιτητών και μεταξύ αυτών Ρεθεμνιωτών. Ήταν αυτοί οι δαιμόνιοι έμποροι που αναβίωναν όπου πήγαιναν τον Ελληνικό Κλασικισμό, και χρηματοδότησαν την αγορά του οικοπέδου Ελλάδα από τις μεγάλες δυνάμεις 1.500.000 φιορίνια. Έτσι διασώθηκε η Ελληνική γλώσσα, γιατί με την κατάρρευση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, οι κάτοικοι κάθε εδαφικού κράτους έπρεπε να μιλά αποκλειστικά και μόνο την επίσημη γλώσσα. Αν εμείς δεν σχηματίζαμε αυτόνομο αλλά συνεχίζαμε να ανήκουμε στο τουρκικό κράτος, μοιραία θα είχαμε αλλάξει γλώσσα, όπως συνέβη στους Έλληνες που παρέμειναν στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και γύρω από τη Μαύρη θάλασσα, που τους υποχρέωσαν για να μην τους σκοτώσουν, να ξεχάσουν την Ελληνική τους γλώσσα και να μιλούν μόνο Ρώσικα, Ουκρανικά, Ρουμάνικα, Βουλγάρικα, Τούρκικα κ.α.

Θα χρειαζόμουν σελίδες πολλές να αναφέρω εκατοντάδες ονόματα επιστημόνων και να περιγράψω τα ελληνικά εκπολιτιστικά θαύματα που ξεκίνησαν από μια ουτοπία όπως το Σοχούμι, το Βατούμ, το Ταιγάνιο (Μαριούπολη), το Ιάσιο, την Τιφλίδα, την Κωστάντζα, Μπραίλα, Βουκουρέστι με συμμετοχή και συντοπιτών μας. Αρκεί να διαβάσει κάποιος τον λόγο του Χρύσανθου μητροπολίτη Τραπεζούντας, όταν αναγορεύτηκε Ακαδημαϊκός στην Αθήνα (1939) για να ριγήσει, από το πάθος και τη λατρεία του προς το ελληνικό μεγαλείο και να κατανοήσει γιατί Ορθοδοξία και Ελληνισμός αποτελούν αδιαίρετες έννοιες.

Το 1830 βλέπουμε τον Λεοπόλδο του Βελγίου να αντιγυρίζει την βασιλεία της Ελλάδος επειδή η Αγγλία δεν ήθελε να του παραχωρήσει την Κρήτη σαν μέρος του Ελληνικού κράτους, που 2 χρόνια αργότερα την αναλαμβάνει ο επίσης Γερμανός Όθωνας. Ο Όθωνας ξεκίνησε από μια ουτοπία, βρήκε μια πόλη με αίγλη και προσπάθησε να αναβιώσει τον κλασικισμό μέσα από την αρχιτεκτονική και το πνεύμα. Παρόμοια κίνηση είχε γίνει από τον πατέρα του στο Μόναχο, που έχει δώσει επίσημη δεύτερη ονομασία στο Μόναχο σαν «Αθήνα του ποταμού Ίζαρ». Πρωθυπουργό του ορίζει τον συντοπίτη μας Καλλέργη και χαρίζει την τεράστια κληρονομιά απ τον πατέρα του Λουδοβίκο, στους πρωτεργάτες υπέρ της κρητικής Επανάστασης του 1866, που ήταν από την περιοχή μας επίσης.

Από τα χρόνια του Λουδοβίκου Βίτελσμπαχ πατέρα του Όθωνα, στην κεντρική πλατεία, Προπύλαια του Μονάχου και στην Γλυπτοθήκη, κυματίζουν 4 Ελληνικές σημαίες που δεν έχουν υποστυλωθεί ΠΟΤΕ, μαζί με την Βαυαρική και την Ιταλική σημαία.

Από την ίδια παρέα ήταν και ο Richard Nikolaus Coudenhove-Kalergi (Ριχάρδος Κουντενχοβε Καλεργκι), και με Ρεθεμνιώτικη καταγωγή, ο οποίος πρώτος εμπνεύστηκε την σύσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εξέδωσε το βιβλίο Πανευρώπη το 1925 στην Βιέννη. Βρήκε απέναντι του το πελατειακό σύστημα που τον κατηγόρησε λόγω του πολυπολιτισμικού του πνεύματος, καθώς οι ήρωες του Ριχάρδου είναι εκτός από τα λεγόμενα οικογενειοκρατικά τζάκια, αν και ο ίδιος κατάγεται από ευγενή κοσμοπολίτικη οικογένεια.

Από αυτή την ίδια παρέα Ελλήνων Ρωμιών λέγεται ότι κατάγονται και ιδρυτές των μεγαλύτερων ξενοδοχειακών ομίλων του κόσμου, λόμπυ που λέγεται ότι σχετίζονται με το κόμμα των χριστιανοδημοκρατών που επί χρόνια κυβερνά την Γερμανία. Είναι ίσως οι ίδιοι που έφεραν την δεκαετία του 1960 τους πρώτους Γερμανούς τουρίστες στην Κρήτη και με τη βοήθειά τους ίδρυσαν το ΚRETA TRAVEL στο Ηράκλειο οι αφοί Ρασιδακη από γιαγιά Χατζηδάκη από τη Μύρθιο Αγ. Βασιλείου.

Η Αγγέλα Καστρινάκη αναφέρει για ειρηνική συνύπαρξη κρητικού και Τούρκικου λαού στην πόλη του Πρεβελάκη, μια που πριν τον 18^ο αιώνα δεν υπήρχαν κράτη με εδαφικά όρια, εφόσον άνθρωποι διαφόρων εθνοτήτων ζούσαν ειρηνικά και αρμονικά στις ίδιες γειτονιές, αλλά αργότερα η αλλοτινή φιλία των εθνοτήτων μετατρέπεται σε αγεφύρωτη έχθρα. Κατά την αποχώρηση των Τουρκοκρητών, όταν άρχισαν να διαλύουν τα σπίτια τους, παραλίγο να προκληθεί αναταραχή λέει ο κοσμοπολίτης Πρεβελάκης, που περιγράφει τις συγκυρίες υιοθετώντας διαπολιτισμικό πνεύμα και ολιστικά κριτήρια.

«Βγήκαν με σκισμένα ρούχα, τα χέρια τους στάλαζαν τα αίματα, οι χανούμισσες είχαν πετάξει πέρα τους φερετζέδες. Πέρασαν αραδίς, μέσα σε διπλό κορδόνι στρατιώτες, σαν κλέφτες που τους έπιασες να κλέβουν ξένο βιος, λοξοτηρώντας με κόκκινα μάτια και με το στόμα σφιγμένο μανιστικά. Μπήκαν στις βάρκες, η εξουσία του πόρτου φόρτωνε τα πράματά τους με τάξη και τους τάστελνε στα βαπόρια, νύχτωσε και ξημέρωσε και κρατούσε ακόμα τούτη η δουλειά. Στο σταύρωμα της άλλης μέρας, ακούσαμε τα βαπόρια που σφύριξαν τρεις φορές, τους χαλκάδες από τις άγκυρες που κάμανε ναχολογήσει ο γιαλός… Κ’ ύστερα μια φωνή από χιλιάδες στόματα, από άντρες, από παιδιά και γυναίκες, ΜΙΑ ΦΩΝΗ ΠΟΥ ΝΑ ΜΗ ΣΟΥ ΟΡΓΙΣΤΕΙ Ο ΘΕΟΣ ΝΑ ΤΗΝ ΑΚΟΥΣΕΙΣ ΠΟΤΕ ΣΟΥ, αγριεμένη, παρακαλεστική, γεμάτη καημό και φοβέρα, που την έπαιρνε ο αγέρας και μας την έφερνε λουρίδια-λουρίδια… Μισέψανε το λοιπόν οι Τούρκοι» (Π. Πρεβελάκης, 1936, Χρονικο).

Σ’ αυτό το σημείο επιτρέψτε μου να προσθέσω ότι αρκετούς Τουρκοκρητικούς τους έκρυψαν κι έμειναν στο νησί και πολλοί απ’ αυτούς τους εκδιωχθέντες, ήταν Κρητικοί που είχαν τυπικά μόνο αποδεχτεί την Τούρκικη εθνότητα για να μην χάσουν το βιος τους, ή για να διατηρούν τις εμπορικές ιδιότητες. Όταν τους πήγαν στην Bursa και αλλού, δεν μπορούσαν να συνεννοηθούν καθώς δεν είχαν μάθει ποτέ την Τουρκική γλώσσα. Είναι πολύ συγκινητικό, ότι όταν πέθαιναν οι άνθρωποι αυτοί, ξεψυχώντας μίλαγαν σε κρητική διάλεκτο, γιατί αυτή ήταν η γλώσσα της ψυχής τους, ενώ οι συγγενείς τους, ένοιωθαν αισθήματα αμηχανίας, καθώς δεν γνώριζαν την κρητική διάλεκτο, και δεν μπορούσαν να κατανοήσουν τι έλεγαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα, στις τελευταίες στιγμές της ζωής τους.

Θα ήταν παράληψη να μην αναφέρουμε τον γλωσσολόγο και αρχαιολόγο Χατζηδάκι, Μαμαγκάκη, τον Μάνο Χατζηδάκη που δίπλα του μαθήτευσε ο διάσημος Νικολά Πιοβάνι (1997: La vita è bella).

Καταγόμαστε λοιπόν από ένα πλούσιο διαπολιτισμικό μίγμα εθνοτήτων και πολιτισμών, ζούμε σε ένα τόπο με παράδοση και ΑΙΓΛΗ, με συνεχή κατοίκηση, με πληθυσμιακές μετακινήσεις προς όλες τις θάλασσες. Και τι σημασία έχει αυτό; Είναι απλό, όταν συζητούσαν για τον ορισμό της πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους, μια πρόταση ήταν για την Ερμούπολη της Σύρου που είχε εξελιχθεί σε σπουδαίο εμπορικό κέντρο της εποχής, όμως δεν είχε την Αίγλη της Αθήνας και έτσι υπερίσχυσε η Αθήνα. Είναι σημαντικό λοιπόν να έχει Αίγλη μια πόλη γιατί της δίνει τεράστιες δυνατότητες εξέλιξης.

Με αυτό εννοώ ότι εμείς σαν πόλη Ρέθεμνος έχουμε όλα τα τυπικά και άτυπα χαρακτηριστικά για να παίξουμε σημαίνοντα ρόλο στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, στην νέα κατάσταση που μέλλει να ολοκληρωθεί μετά την σύντομη μεταβατική κατάσταση που διερχόμαστε στις μέρες μας.

Κανείς δεν μπορεί να ισχυρισθεί ότι όλες αυτές οι 10δες φυλές που ανέφερα και 100δες που δεν ανέφερα, δεν αναμίχθηκαν μεταξύ τους στην εξέλιξη της ρεθεμνιώτικης ιστορίας, γιατί δίκαια θα χαρακτηρισθεί ως ανόητος. Οι άνθρωποι κινιόταν ελεύθερα καθ’ ότι εμπορευόταν, σπούδαζαν σε εκτός Κρήτης πανεπιστήμια, παντρεύονταν από άλλες πόλεις, φέρνοντας νέο αίμα στην πόλη. Οι βυζαντινοί που έμειναν μετά τον Νικηφόρο Φωκά έκαναν παιδιά με τις ντόπιες (κρητικιές, ισπανίδες, αράβισσες κλπ.) κι αυτά ήταν Βυζαντινοπαίδια. Με μαγιά αυτά, έκαναν παιδιά οι Γενουάτες, οι Άραβες, οι Βενετοί, οι Σεφαραδίτες και οι Οθωμανοί αργότερα, καθ’ ότι κάθε στρατός δεν κουβαλούσε και τις γυναίκες του μαζί, αλλά ζευγάρωνε με τον ντόπιο πληθυσμό, δίνοντας την εθνοτική του ταυτότητα στα νεογέννητα, η οποία δεν καταργούσε όλες τις προηγούμενες διακλαδώσεις στο DNA τους, που όπως λέγεται κρατάνε πολλές γενιές.

Μέσα στα δισεκατομμύρια σπερματοζωάρια και 10δες ωάρια που παράγει το ανθρώπινο σώμα σε κάθε γονιμοποίηση, δεν υπάρχει επιλεκτικότητα, αλλά δυνητικά ποσοστά πιθανοτήτων, σχετικά με χαρακτηριστικά φυλής, χωρίς να μπορούμε να αποκλείσουμε μετά βεβαιότητας την εκδήλωση κάποιων χαρακτηριστικών της σειράς του DNA κάποιου από τους προγόνους των γονιών. Έτσι βλέπουμε πολλές φορές αδέλφια να μην έχουν ομοιότητα, ή από μελαχρινούς γονιούς να γεννούνται ξανθά παιδιά που έχουν μοιάσει σε κάποια προ προ γιαγιά. Δεν σημαίνει ότι αυτά τα παιδιά ανήκουν σε υποδεέστερες κατηγορίες.

Αυτό το κείμενο αποτελεί προετοιμασία για το δεύτερο μέρος που αφορά όχι το τι είμαστε σήμερα, αλλά το που είμαστε ικανοί να φθάσουμε. Το που μπορούμε να φθάσουμε δεν έχει σχέση με οικογενειοκρατικά κριτήρια, έχει σχέση με την προσωπική αξία του καθενός μας χωριστά, γιατί κανείς δεν έχει την δυνατότητα να πάει τόσο πίσω στα κλωνάρια του DNA του και να αποκλείσει με βεβαιότητα κάποιες πιθανές καταγωγές που δεν του αρέσουν ή να οριστικοποιήσει άλλες που του αρέσουν. Αυτός είναι ο λόγος που δεν μπορούμε να ανήκουμε κάπου αλλού εκτός σε μια διαπολιτισμική κοινωνία. Ο λόγος που έχουμε την ψευδαίσθηση ότι μερικές οικογένειες είναι καλύτερες ή χειρότερες από άλλες, ανήκει αποκλειστικά στον χώρο της φαντασίας και οφείλεται σε μια μη υγιή κατήχηση (με εργαλεία την ανασφάλεια και τον φόβο) στην οποία κατά καιρούς έχουμε υποβληθεί, εσκεμμένα από κάποιες κοινωνικές ομάδες. Να χρησιμοποιηθούμε δηλαδή σαν υποκείμενα εκμετάλλευσης, ώστε να εξυπηρετήσουμε ιδιοτελή υλικά συμφέροντα, που στερούνται εντιμότητας και αυτογνωσίας.

Σήμερα το ίντερνετ και οι δημόσιες βιβλιοθήκες, μας παρέχουν ανεμπόδιστη πρόσβαση στη γνώση. Έτσι η τελική επιλογή είναι στο χέρι μας, αν θα παίζουμε δηλαδή προκατασκευασμένους ρόλους, παγιδευμένοι στην άγνοια όπως οι άνθρωποι που στερούνταν γνώσης στο παρελθόν, ή αν είμαστε ικανοί να αναστρέψουμε στην πράξη την πορεία, αναθεωρώντας παλιές πεποιθήσεις, προσβλέποντας σε συλλογικά οφέλη… Και αφού σαν Έλληνες ξέρουμε την πρακτική, ξεκινώντας πάλι από μια ουτοπία γιατί να μην ανασυστήσουμε και να ξαναφτιάξουμε την χαμένη πολιτεία του Πρεβελάκη. Πώς;

Συνεχίζεται σε επόμενο φύλλο.